چرا بچه‌های ایرانی عاشق کتاب نیستند؟

فاطمه جناب اصفهانی، داور اولین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی گوزن زرد، درباره‌ی این جایزه گفت: در میان جوایز مختلف کتاب کودک و نوجوان، جای جایزه‌ای به انتخاب والدین خالی بود. چه کسی بهتر از مادر و پدر می‌تواند بهترین کتاب برای فرزندش را انتخاب کند؟ پدر و مادر هستند که بارها و بارها کتابی را برای فرزندشان می‌خوانند و متوجه‌ی تأثیر و واکنش کتاب بر رفتار او می‌شوند. حالا، جایزه‌ی گوزن زرد به این مهم توجه کرده است. این جایزه در نهایت احترام برای والدین و فرزندانشان از آن‌ها خواست کتاب‌هایی که مخاطبش خودشان بودند، داوری کنند و این اتفاق مهم و مبارکی است و کاش در سطح جهان مطرح شود.
مجری بخش معرفی کتاب کودک و نوجوان در برنامه‌ی تلویزیونی «زنده‌باد زندگی» افزود: مشارکت در داوری جایزه‌ی گوزن زرد فرصتی بود برای آشنا شدن با کتاب‌های مطرح و ارزشمند در حوزه‌ی کتاب کودک و اضافه شدن این کتاب‌ها به کتابخانه‌مان. بیش‌تر کتاب‌هایی که خواندم و داوری کردم، از لحاظ مضمون، داستان، تصویرپردازی و چاپ در سطح خوب و بالایی قرار داشتند و می‌توان این کتاب‌ها را بارها و بارها برای بچه‌ها خواند و به والدین پیشنهاد کرد.
جناب اصفهانی دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی علوم ارتباطات اجتماعی و رشته‌ی مطالعات فرهنگی است و در ۱۳۸۵ برای طرح کتاب‌خوانی «اتاق آبی اتاق خلاقیت دانش‌آموزی» پژوهشگر نمونه معرفی شده. وی معتقد است اگر والدین برای عملی همچون مطالعه ارزش قائل شوند و آن را جزو دوست‌داشتنی‌های خود قرار دهند، فرزندان ناگزیر همان را انتخاب می‌کنند. بااین‌حال، پدرها و مادرهایی که علاقمند هستند برای فرزندان خود کتاب بخوانند و کتاب بخرند، با موانع زیادی روبه‌رو هستند که بر فرایند کتاب‌خوانی تأثیر می‌گذارد.
این مادر و پژوهشگر، با اشاره به عدم آشنایی والدین با کتاب خوب در حوزه‌ی کودک و نوجوان به عنوان یکی از موانع کتاب‌خوانی، افزود: کتاب‌های خوب باید در رسانه‌های جمعی مانند تلویزیون و روزنامه، شبکه‌های اجتماعی (اینستاگرام، فیس‌بوک، تلگرام و …) و مدرسه‌ها و مهدها معرفی شوند. البته، اگر والدین کتاب خوب را بشناسند و یا با معیارهای انتخاب کتاب مناسب آشنا باشند، مشکلاتی نظیر توزیع کتاب کودک به‌ویژه در شهرستان‌های کوچک و حتی کلان شهری مانند تهران می‌تواند یکی از مهم‌ترین مشکلات کتاب‌خوانی باشد. قیمت کتاب هم یکی از عوامل مؤثر در خرید و انتخاب کتاب است. فکر می‌کنم اگر استفاده از کتابخانه در کشور ما فرهنگ‌سازی شود، می‌توان اتفاق‌های خوبی را برای نسل آینده در زمینه‌ی کتاب‌خوانی پیش‌بینی کرد. اگر بتوانیم یک مکان عمومی مانند کتابخانه را به مکان موردعلاقه‌ی فرزندانمان تبدیل کردیم، گنج بسیار ارزشمندی را به آن‌ها بخشیده‌ایم. در این‌صورت نه تنها قیمت کتاب دیگر مسئله نیست، بلکه دسترسی کودکان به کتاب نیز بیش‌تر خواهد بود.
فاطمه جناب اصفهانی درباره‌ی چگونگی آشنایی و ثبت‌نام برای داوری جایزه‌ی گوزن زرد توضیح داد: من همیشه جایزه‌ی لاک‌پشت پرنده را دنبال می‌کردم و در جشن‌های امضای لاک‌پشت در شهرکتاب حضور داشتم. ازطریق صفحه‌های لاک‌پشت پرنده در فضای مجازی بود که فراخوان دعوت از والدین و کودکان برای داوری کتاب‌های کودک را دیدم و با این جایزه، که بعداً گوزن زرد نام گرفت، آشنا شدم و سپس، برای داوری ثبت‌نام کردم. برای دوره‌ی دوم جایزه‌ی گوزن زرد هم ثبت‌نام خواهم کرد و دوستان بسیاری دارم که علاقمند هستند در این برنامه‌ی کتاب‌خوانی مشارکت کنند.

جایزه‌ی ادبی گوزن زرد نخستین جایزه‌ی کتاب به انتخاب والدین و کودکان است که با هدف توسعه و ترویج کتاب‌خوانی در خانواده و رساندن کتاب‌های مناسب به دست بچه‌های ایران با همکاری فصلنامه‌ پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان و پشتیبانی شرکت تولیدی شیوا (شیبا) برگزار می‌شود.
در اولین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی گوزن زرد ۱۰۰ کتاب راه یافته به فهرست‌های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم لاک‌پشت پرنده (که به تشخیص گروه داوریِ این فهرست برای گروه سنی خردسال و کودک مناسب بود) توسط بیست خانواده‌ی ایرانی مطالعه و ارزیابی شد. و درمجموع، ۱۰ کتاب (۵ عنوان ترجمه و ۵ عنوان تألیف) که بیش‌ترین امتیاز را از گروه داوری کسب کرده بود، به مرحله‌ی نهایی رسید.
آیین پایانی جایزه‌ی گوزن زرد هم‌زمان با آغاز هفته‌ی ملی کودک روز پنج‌شنبه،۱۶ مهرماه ۹۴، از ساعت ۱۵:۳۰ تا ۳۰: ۱۷ در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان (به نشانی تهران. خیابان سمیه. بین خیابان مفتح و فرصت. بن‌بست پروانه. شماره‌ی ۲) برگزار می‌شود.
حضور همه‌ی دوستداران کتاب، خانواده‌ها و بچه‌ها در این مراسم آزاد است

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *